Uluslararası gökbilimci ekibi, Dünya’ya yaklaşık 1 milyar ışık yılı uzaktan gelen ‘hızlı radyo patlaması’ (FRB) sinyali tespit etti. (1 ışık yılı = Yaklaşık 10 trilyon kilometre). Bilim insanları bu yeni sinyalin kaynağını araştırıyor.
Öncelikle FRB’nin (fast radio burst – hızlı radyo patlaması) ne olduğu sorusuna cevap verelim. FRB’ler, evrenin derinliklerinden gelen geçici ve rastgele görünen radyo yayımlarıdır. Onları sadece bulmak zor değil, aynı zamanda üzerinde çalışmak da zordur. Bu sinyallerin kaynağı, karadelik hareketlerinden ve yıldızların çarpışmalarından tutun da yabancı bir medeniyetin gönderdiği mesajlara kadar her şey olabilir. İlk FRB, 2007’de bir radyo teleskop tarafından duyuldu. Ancak daha sonraki yıllarda bunun bir teleskop arızasından kaynaklandığına karar verildi.
Bilim dergisi Science’ta yayınlanan son araştırmaya göre, gökbilimciler yakın bir dönemde şimdiye kadarki en parlak FRB’yi tespit etti. ‘FRB 150807’ olarak adlandırılan yoğun radyo dalgası, bir insanın göz kırpması süresinin yüzde 0.1’i olan yarım milisaniyeden daha az sürdü. Sinyal, Şili’nin Atacama Çölü’ndeki Görünür ve Kızılötesi Astronomi Araştırması Teleskobu (VISTA) tarafından duyuldu.
FRB o kadar güçlüydü ki, bilim insanları sinyalin geldiği uzaklığı, Dünya atmosferi ve uzaklarda dolaştığı galaksiler arası ortam tarafından nasıl değiştirildiğini gözlemleyebilme fırsatı yakaladı. FRB’nin dağınıklığını ve çarpıklığını inceleyen ekip, sinyalin en az bir milyar ışık yılı süresince seyahat ettiğini doğruladı.
FRB 150807 neden önemli? Bu tarz sinyaller uyarı yapılmaksızın aniden ortaya çıkar ve tekrar etmez. Bilim insanlarının yakında benzer bir şans elde etmeleri pek olası değildir. Şili’deki VISTA Teleskobu’nu kullanan araştırma ekibi, FRB’yi tespit ettiği sırada Samanyolu Galaksisi’ndeki bir nötron yıldızını inceliyordu. O sırada doğru yöne baktıkları için şanslıydılar.
Çözülmeyi bekleyen en büyük gizem, bu sinyalin kaynağı. Bir FRB’nin nereden geldiği ve nasıl oluştuğuna dair teoriler olsa da henüz bir şey kanıtlanmış değil. Uzaydaki büyük doğal olayların yanı sıra çok uzaklardan bize mesaj gönderen ‘yabancı’ uygarlıklar olabileceği düşüncesi her zaman merak uyandırmaya devam edecek.