Hafızayı genişleten beyin cihazı gerçek oluyor

ABD’deki bir araştırma ile insanlara ekstra zihin yetenekleri sunabilecek implantların önü açılıyor.

Günümüz bilişsel filozoflarından Andy Clark ve David Chalmers, 1998 yılında ortaya attıkları The Extendend Mind (Genişletilmiş Zihin) savı ile bilgisayarların beynimize yeni özellikler katabileceklerini belirttiler. Clark ve Chalmers’a göre, bu yöntem sorunları çözebilmede ekstra yetenekler, bilgi ve resim/fotoğraf depolamada yeni alanlar sağlayabilir. Günümüzde ABD’de bir profesör, Clark ve Chalmers’ın bu savını gerçeğe dönüştürmek üzere.

Güney California Üniversitesi’nden Biomedikal Mühendislik Profesörü Theodore Berger, insan belleğini geliştirmek ve zenginleştirmek için bir prostetik beyin implantı üzerinde çalışıyor. Hatta Berger insanlara bu implantı yerleştirerek testlere başlamış. Berger’in 10 yıldır çaba harcadığı bu prostetik implant, yapay bir ‘hipokampüs’ olarak işlev görebilir. (Hipokampüs’ü hafızayı şekillendirip düzenleme ve mekansal yön bulma yetisine sahip olan beyin bölgesi şeklinde açıklayabiliriz.)

Plana göre, beyne yerleştirilecek cihaz, kısa vadeli hafızayı uzun vadeli hafızaya dönüştürebilecek ve hipokampüsün yaptığı gibi saklayabilecek.

hipoo
Beyindeki hipokampüs bölgesi

TAVŞAN VE FARELERDEKİ DENEYLER

Berger, çalışması kapsamında, bir ses tonunu tavşanın yüzüne uyguladığı hava esintisi ile ilişkilendirmek için tavşana bunu öğretmeye başladı. Tavşan, hava esintisiyle gelen her ses tonunda göz kırpıyordu. Tavşana bağlı elektrotlar ile Berger hayvanın hipokampüsünde oluşan aktivite modellerini takip etti. Berger, bu modelleri belirli bir anda nöronların tavşanın beyninde nerede olduğunu gösteren ‘uzay-zaman kodu’ olarak ifade ediyor. Berger, ses tonu ve hava esintisine göz kırpması ile yanıt veren tavşanı gözlemlemeye devam etti. Berger’e göre, uzay-zaman kodu, hipokampüsün farklı katmanlarına yayılırken kademeli olarak farklı bir alan-zaman koduna dönüştürülüyor. Sonuç olarak sadece ses tonu ile tavşanın göz kırpması sağlandı ve hava esintisine gerek kalmadı.

Hipokampüsün tavşanın belleğini işleyiş şekli ve geri çağrılabilir bir uzay-zaman kodu üretme biçimi, Berger’in süreci temsil eden bir matematiksel model ve cihaz geliştirmesi için yeterince öngörülebilir oldu.

Berger, gözlemlerini ve modelini test etmek için yapay bir fare hipokampüsü kurdu. Farelere hipokampüslerini izleyen elektrotlarla bir kola basmak için eğitim veren Berger, karşılık gelen uzay-zaman kodlarını elde etti. Bu kod, matematiksel modeliyle çalıştırıp farelerin beyinlerine geri gönderildi. Fareler, kollarını başarıyla bastırdı ve sisteminin geçerliliği onaylandı. Berger’e göre, fareler şimdi doğru kodları kendileri oluşturmuş gibi geri çağırıyor ve hafızayı beynin içine tekrar sokuyor.

BEYİN HASTALIKLARINA ÇÖZÜM

Bilim dergisi IEEE Spectrum’a konuşan Theodore Berger, “Şu anda sistemi insanlarda test ediyoruz ve başlangıç için iyi sonuçlar alıyoruz. Bu protezin ticarileşmesi amacıyla çalışmaya devam ediyoruz” dedi.

Berger’in beyin implantının özellikle hafıza sorunları yaşayan insanlar için faydalı olabileceği belirtiliyor. Küçük cihaz, hastanın kendi hipokampüsüne yerleştirilecek ve kısa süreli anıları uzun vadeli anılara dönüştürmekten sorumlu nöronları uyaracak. Berger, Alzheimer, bunama, felç hastalığı ve beyin hasarı olan insanlara yardımcı olmayı umuyor.

Çalışma ile sağlıklı insanların beyinlerine de yerleştirilebilecek ve kişiye ekstra zihin yetenekleri sunabilecek cihazların önü açılmış oluyor.


(Bilimpro.com haber içerikleri kaynak gösterilmeden alıntı yapılamaz, kanuna aykırı ve izinsiz kopyalanamaz, başka yerde yayınlanamaz)

 

“Hafızayı genişleten beyin cihazı gerçek oluyor” için bir yorum

Bir yanıt yazın

E-posta adresiniz yayınlanmayacak. Gerekli alanlar * ile işaretlenmişlerdir