İnsan geni üzerinde oynanmalı mı?

ABD’deki iki büyük kuruluş, kalıtsal hastalıkları yok etmek için genlerin değiştirilebilmesini istedi.

Hayvan ve bitkileri geliştirmek adına yaygın kullanılan genetik değiştirme, insan üzerinde de kullanılabilir. Bilim insanları bunun insanları da kapsayıp kapsamamasını tartışıyor. ABD’deki iki büyük bilimsel kuruluş, hastalıkların gelecek nesillere aktarılmasını önlemek ve yeni tedavi yöntemleri için insan geninin değiştirilebilmesini talep ediyor.

İngiliz The Telegraph gazetesinin haberine göre, ABD’deki Ulusal Bilimler Akademisi ile Ulusal Tıp Akademisi’nden araştırmacılar, insan geni üzerinde yapılabilecek değişikliklerin bir ‘kırmızı çizgi’ ihlali olmayacağı görüşünde. Karşıt düşüncedeki bilim insanları ise bunun ‘bebek dizayn etmek’ olacağını ve işin çığırından çıkabileceğini vurguluyor.

İki akademinin yayınladığı rapora göre, insan genleri üzerinde oynamak birçok sağlık sorununa kalıcı çözüm olabilir. Özellikle kalıtsal rahatsızlıkların ve kanser gibi tedavisi olmayan hastalıkların fark edilmesi ile doğumun engellenmesi mümkün. Araştırmacılar, ana rahminde yapılan değişikliklerle, doğacak bebeği AIDS’in de içinde olduğu birçok hastalığa karşı bağışıklık sahibi olarak dünyaya getirebileceklerine inanıyor.

genomi
İnsan geni parçasının bilgisayardaki görünümü (AP)

İki akademi adına açıklamalarda bulunan Wisconsin-Madison Üniversitesi’nden profesör Alta Charo, “İşin amacından saptırılarak genlerle oynamayı sağlık sorunlarından öteye taşımaya yönelik olan ve insanları değiştirip yeni özellikler vaat eden ya da adeta bebek tasarlamaya yönelik uygunsuz çalışmalar konusundaki endişeleri anlayabiliyorum. Bununla birlikte insan genini düzenlemek, birçok yıkıcı genetik hastalığın yok edilmesi ve yeni tedavilerin bulunması için muazzam bir fırsat demek” dedi.

Bu çalışmalar aynı zamanda ahlaki ve etik kaygılara yol açıyor. ABD hükümeti henüz bu alandaki çalışmalara bütçe sağlamıyor. İngiltere’de ise geçtiğimiz yıl doğurganlıkla ilgili yasal düzenlemeler yapan kurum, bir grup araştırmacıya insan embriyosunun genlerini değiştirme izni verdi. Amacın insan yaşamının en erken dönemini daha iyi anlamak olduğu belirtilmişti.

İLK ÇİN’DE DENENDİ, BAŞARISIZ OLDU

İnsan genetiğini değiştirmeye yönelik ilk çalışma 2015’te Çin’de yapıldı. Bilim insanları, bir kan hastalığını ortadan kaldırmak için insan embriyoları üzerinde çalışma yaptıklarını açıklamışlardı. Bu çalışma başarıya ulaşamadı, ancak bazı hastalıklara yol açan genlerin DNA’dan çıkarılması yoluyla gelecek kuşakların daha sağlıklı olmasını sağlamak konusunu gündeme taşıdı.

İnsan embriyolarının gen yapısını değiştirme yolundaki çalışmalar, ileride ‘isteğe göre bebek üretmekte kullanılabileceği’ gerekçesiyle yoğun eleştirilere uğruyor. Bilim dünyasındaki tartışmaların gelecekte ne yönde ilerleyebileceği, hükümetlerin bu konudaki yasaklarla ilgili tavırlarının ne olacağı, bir kontrol mekanizmasının kurulup kurulmayacağı gibi konular belirsizliğini koruyor.


(Bilimpro.com haber içerikleri kaynak gösterilmeden ve yazarın adı belirtilmeden alıntı yapılamaz, kanuna aykırı ve izinsiz kopyalanamaz, başka yerde yayınlanamaz)

 

“İnsan geni üzerinde oynanmalı mı?” için 2 yorum

Bir yanıt yazın

E-posta adresiniz yayınlanmayacak. Gerekli alanlar * ile işaretlenmişlerdir