Bilim insanları, atmosferde asılı halde duran dar ve yoğun nem geçitlerini ‘gök nehirleri’ olarak adlandırıyor. Çok büyük ve yok edici seviyedeki sellere neden olabilen bu doğa olayı, küresel ısınma sürdükçe sıklaşacak, şiddetlenecek ve önceden tahmin edilemez olacak.
Bilimsel araştırmaların yer aldığı Phys.org’da yer alan habere göre, Kuzey Amerika’nın en uzun akarsuyu Mississippi Nehri’nden 15 kat daha fazla su taşıyabilen bu nem bulutları, ortalama 400 – 600 kilometre genişliğe ulaşabiliyor. Sıcak iklim kuşaklarının dışındaki dikey su buharı naklinin çoğundan sorumlu olan, atmosferdeki nispeten dar bölgeler oldukları kaydediliyor.
En büyük su buharı miktarlarını ve en güçlü rüzgarları içeren gök nehirleri, son derece büyük yağışlar ve seller oluşturarak felaket gibi olan çamur akıntılarına, toprak kaymalarına ve tuzluluk oranı düşüşlerine sebep oluyor. 1996 – 2007 yılları arasında California’daki Rus Nehri’nde gerçekleşen 7 su taşkınının tümüne ve İngiltere’de 1970’lerden beri meydana gelen en büyük 10 su taşkınına gök nehirlerinin yol açtığı belirlendi.
İSTİRİDYELERİN TOPLU YOK OLUŞU
Bu arada, ABD’deki California Üniversitesi, gök nehirlerinin 2011 yılında San Francisco Körfezi’ndeki vahşi Olimpia istiridyelerinin gizemli kitlesel yok oluşundan sorumlu olduğunu ortaya çıkardı.
Metrekare başına yaklaşık 3 bin istiridyeden oluşan nüfus, 2011 yılının Mart ayında neredeyse yüzde 100’ü birden ortadan kaybolmadan önce, kuzey San Francisco Körfezi’ni kaplıyordu. Bölgede Ekim 2010 ile Eylül 2011 tarihleri arasında 20 gök nehri olduğunu ve bunların üçünün 2011 yılının Mart ayında gerçekleştiği tespit edildi.
Olimpia istiridyeleri düşük tuz oranlarına hassas canlılar. Bir dizi gök nehri California’ya ulaşarak, nehir havzaları arasındaki su setinde tahminen yüzde 69.3’lük bir yağışa katkıda bulundu ve San Francisco Körfezi’ne son derece yüksek miktarda tatlı suyun boşalmasına yol açtı. Tuz oranının düşmesiyle istiridyelerin kitlesel ölümü gerçekleşti.
Araştırmacılar, iklim değişiklikleri devam ettikçe dünyanın herhangi bir yerinde benzer yok oluş ve kitlesel ölüm olaylarının ufukta olabileceği konusunda uyarılarda bulunuyor. O istiridyeler belki gökte gizlenen nehirler konusunda sadece buz dağının görünen kısmıydı.
Reblogged this on tabletkitabesi.