Güneş gelecekte böyle görünecek

3 bin 500 ışık yılı uzaktaki bu dev ‘damlacık’ aslında Güneşimizin milyarlarca yıl sonraki bir görünümü.

Haberimizin fotoğrafındaki şeffaf ‘baloncuk’ aslında ölü bir yıldızın hayaleti. Birkaç milyar yıl sonra Güneş işte böyle bir gök cismine dönüşecek.

Avrupa Güney Yarımküre Astronomik Araştırmalar Organizasyonu (ESO)’dan yapılan açıklamaya göre, Güney Baykuş Bulutsusu olarak bilinen ve resmi adı ESO 378-1 olan bu gök cismi, bir gezegenimsi bulutsu, yani ölen bir yıldızın yaydığı gaz bulutu. ESO 378-1 bulutsusu, Şili’nin Atacama Çölü’ndeki VLT Teleskobu ile gözlemlendi.

Dünya’dan 3 bin 500 ışık yılı uzaklıktaki bu bulutsu, süpernova olamayacak kadar küçük yıldızların ölümlerinin bir aşaması. Yaşam döngüsünün sonuna geldiğinde yıldız patlamak yerine gaz yaymaya başlar. Yıldızın sıcak çekirdeği gazı iyonlaştırır ve bu sayede parlamasına neden olur.

gunesfuture1
ESO 378-1 bulutsusu

Görselin orjinal ve büyük haline buraya tıklayarak ulaşabilirsiniz: ESO

Bir gezegenimsi bulutsu oluşturabilmek için yaşlanan yıldızın Güneş’ten yaklaşık 8 kat daha fazla kütleye sahip olması gerekir. Bu sınırdan daha ağır olan yıldızlar yaşamlarına süpernova patlamaları şeklinde son  verir. Daha küçük kütleli yıldızlar yaşlanmaya başladıkça dış kısımlarını yıldız rüzgarları ile uzaya atarlar. Bu dış katmanların çoğu kaybolduktan sonra, geride kalan yıldız merkezi mor-ötesi ışınım yaymaya başlar ve bu da çevreleyen gazın iyonlaşmasına neden olur. İyonlaşma nedeniyle genişleyen hayalet gaz tabakası, gözalıcı renklerde parlamaya başlar.

Gezegenimsi bulutsu gözden kaybolduktan sonra, geride kalan yıldızsal kalıntı tüm yakıtını bitirene dek milyarlarca yıl daha yanmaya devam eder. Sonrasında minicik – ancak sıcak ve çok yoğun – bir beyaz cüce olur ve yavaşça soğur. Güneş de gelecek birkaç milyar içinde bir gezegenimsi bulutsu oluşturacak ve sonrasında alacakaranlık kuşağını bir beyaz cüce olarak geçirecek.

Gezegenimsi bulutsuların, isminde geçmesinin aksine gezegenlerle alakası yok. İlk olarak 1700’lerde gözlemlendiklerinde bu isim verilmiş. İngiliz gökbilimci William Herschel tıpkı gezegenler gibi yuvarlak olduklarını düşünmüş ve böylece isim yaygınlaşmış. Yıldızın ölümünün fotoğraftaki aşaması, 20 bin yıl gibi çok kısa bir süreliğine devam ediyor; astronomik ölçekte bu bir göz kırpışı kadar kısa. Güneşimiz de ölmeye başladığında gezegenimsi bulutsu oluşturacak boyutlarda. Şanslıyız ki bu birkaç milyar yıl daha gerçekleşmeyecek.

“Güneş gelecekte böyle görünecek” için bir yorum

Bir yanıt yazın

E-posta adresiniz yayınlanmayacak. Gerekli alanlar * ile işaretlenmişlerdir