Evcil kediler Mısır ve Anadolu’dan dünyaya yayılmış

Evcil kedilerin atası ‘Felis silvestris lybica’ ilk Anadolu’da ve Mısır’da insanlarla birlikte yaşadı.

Uluslararası çapta bilim insanlarının yaptığı bir genetik araştırma, günümüzde tüm dünyaya yayılmış durumdaki evcil kedilerin atalarının, yaklaşık 10 bin yıl önce Antik Mısır’da ve Anadolu topraklarında bulunduğunu ortaya koyuyor.

İngiliz The Independent gazetesi ve Popular Science’ın haberlerine göre, Buz Devri kalıntılarından, Vikinglerden kalma mezarlardan ve Mısır mumyalarından toplanan 200’den fazla kedinin DNA kalıntısı, kedilerin yeryüzüne iki büyük dalga halinde yayılmış olduğunu gösteriyor.

Vahşi kedilerin Afrikalı bir alt türü olan ‘Felis silvestris lybica’ adlı kedi türü, tarımın başladığı dönemde Anadolu topraklarında kendine bir yaşam alanı buldu. Bundan yaklaşık 10 bin yıl kadar önce, insanların tahıl depolamaya başlaması ile kemirgenler de bizimle birlikte yaşamaya karar verdi. Bu durum bazı vahşi kedileri de bölgeye çekti ve evcilleşmelerine yol açtı. Evcil kediler buradan yayıldı ve Avrupa’ya M.Ö. 4400 yıllarında ulaştı.

felis_sylvestris_lybica
Felis silvestris lybica

İkinci dalga ise Antik Mısır’dan gerçekleşti. Felis silvestris lybica, M.Ö 1500’lere ait Mısırlı sanat eserlerinde birçok evcil pozisyonda resmedilmiş. Milattan önceki ilk bin yılda ticaret yolları boyunca kediler Afrika ve Akdeniz’e yayıldılar. Fare gibi kemirgenlerin büyük bir problem olduğu başka bir yer olan gemilerdeki işe yararlılıkları sayesinde kediler, yaşam alanlarını genişletmeye devam ettiler. Vikingler, muhtemelen kedilerin yeni yerlere taşınmasına katkıda bulundular.

Araştırmayı yürüten ekibin lideri Belçikalı paleo-genetikçi Claudio Ottoni, “Felis silvestris lybica’nın hem Mısır hem yakın doğu popülasyonları, evcil kedinin gen havuzuna farklı tarihsel dönemlerde katkıda bulunmuş oldu. Kedilerin dünyayı fetihleri Neolitik çağda Anadolu ve yakın doğuda başladıysa da yeryüzüne dağılımları Antik Mısır’la ivme kazandı” diyor.

misir_kedi
Antik Mısır’dan sandalye altında balık yiyen kedi motifi (Claudio Ottoni)

Araştırmaya göre, 14. yüzyılda Anadolu’nun batısında tekir çizgilerinin belirmesine sebep olan bir gen de ortaya çıktı. Tekir geni, kedi ıslahının etkilerinin net bir şekilde görülmeye başladığı 19. yüzyılda Avrupa ve Afrika’ya yayıldı ve geniş bir etkinlik alanına sahip oldu. Binlerce yıl boyunca ve günümüzde hala evcil kediler yabani kediler ile çiftleştirilmeye devam ediyor. Bu durum, evcilleştirilmiş kedilerin neden vahşi olanlardan farklı görünmediğini ve en hoş ev kedilerinin bile neden antisosyal davranışlar sergilemeye meyilli olduklarını açıklıyor.

10 yıl süren kapsamlı genetik araştırma Nature Ecology and Evolution dergisinde yayınlandı.


(Bilimpro.com haber içerikleri kaynak gösterilmeden ve yazarın adı belirtilmeden alıntı yapılamaz, kanuna aykırı ve izinsiz kopyalanamaz, başka yerde yayınlanamaz)

“Evcil kediler Mısır ve Anadolu’dan dünyaya yayılmış” için bir yorum

Bir yanıt yazın

E-posta adresiniz yayınlanmayacak. Gerekli alanlar * ile işaretlenmişlerdir