Araştırma: Oruç, bağırsaktaki kök hücrelerini yeniliyor!

ABD’nin en saygın bilim merkezlerinden MIT, oruç tutmanın yeni bir faydasını ortaya çıkardı.

ABD’nin Boston kentindeki Massachusetts Teknoloji Enstitüsü’nden (MIT) bilim insanları, oruç tutmanın bağırsaktaki kök hücreleri yenilediğini ve metabolizmanın çalışma hızını iki katına çıkardığını bildirdi.

MIT News’ün haberine göre, insanlar yaşlandıkça bağırsaklardaki kök hücrelerin kendilerini yenileme yetenekleri de azalmaya başlıyor. Tüm yeni bağırsak hücrelerinin kaynağı olan bu kök hücrelerdeki düşüş, mide-bağırsak enfeksiyonlarının ve diğer bağırsak hastalıklarının tedavisini zorlaştırıyor.

MIT araştırmacıları, yaşla ilişkili kök hücre fonksiyonu kaybının, 24 saate varan bir oruçla tersine çevrilebileceğini ortaya çıkardı. Yaşlanmış ve genç fareler üzerinde çalışan biyologlar, gün içerisinde gıda almayan bu canlıların bağırsaklarındaki kök hücrelerin hızla yenilendiğini tespit etti.

Çalışma kapsamında, aç bırakılan farelerde hücrelerin glikoz yerine yağ asitlerini parçalamaya başladıkları görüldü. Bu da kök hücrelerin kendilerini daha fazla yenileyebilir hale gelmesini sağlayan önemli bir değişiklik. Bilim insanları, aynı metabolik anahtarı aktive eden bir molekülle de hücre yenileme işlemini artırabileceklerini keşfettiler. Böylesi bir müdahaleyi gerçekleştirebilen ilaç üretilmesi halinde, yaşlı insanların sindirim sistemi enfeksiyonlarından ya da kanser hastalarının kemoterapi ile tedaviden kurtulmaları sağlanabilir.

MIT-Stem-Cell-Diet_0
Sol tarafta; aç bırakılmayan farenin bağırsak kök hücreleri. Sağ tarafta ise 24 saat aç bırakılan farenin çoğalmış haldeki bağırsak kök hücreleri. / MIT

Araştırmanın başyazarlarından olan, Whitehead Biyomedikal Araştırma Enstitüsü ile Koch Bütünleyici Kanser Araştırmaları Enstitüsü üyesi MIT profesörü David Sabatini, oruçla ilgili çalışmalarına ilişkin şu ifadeleri kullanıyor:

“Sonuçlar gösteriyor ki, bağırsak kök hücrelerindeki metabolik anahtarı tetikleyen orucun, karbonhidratlardan faydalanmaktan tutun da yağları yakmaya kadar etkisi var. İlginç bir şekilde hücrelerin yağ asidi oksidasyonu da önemli ölçüde artıyor. Çalışmanın farmakolojik hedefine ulaşılması halinde, yaşa bağlı patolojilerde doku homeostazını (organizma iç ortamında normal dengelerin korunması halini) iyileştirmek için tedavi edici bir fırsat sağlanabilir.”

Koch Bütünleyici Kanser Araştırmaları Enstitüsü’nde üyeliği bulunan MIT biyoloğu Ömer Yılmaz da araştırmaya katılan bilim adamlarından biri.  Yılmaz, “Oruç, bağırsakta kanser ya da diğer hastalıkları engelleyici kök hücre yenilenmesini sağlamak da dahil birçok olumlu etkiye sahip. Laboratuvarımın temel ilgi alanı; yetişkin kök hücrelerinin bağırsak hücresi yenileme, onarımı ve yaşlanmadaki rollerini de kapsayan genel sağlık araştırmaları” diyor.

ORUÇ, BAĞIRSAK KÖK HÜCRE YENİLENMESİNİ HIZLANDIRIYOR

Bilim insanları, düşük kalorili gıda tüketiminin insanlarda ve diğer organizmalarda uzun ömürlülükle bağlantılı olduğunu onlarca yıldır biliyor. Biyolog Ömer Yılmaz ve meslektaşları da, oruç tutmanın moleküler düzeyde, özellikle bağırsakta nasıl etki ettiğini araştırmakla ilgilendiler.

Bağırsak kök hücreleri, her beş günde bir kendini yenileyen bağırsak tabakasının korunmasından sorumlu. Bir yaralanma veya enfeksiyon meydana geldiğinde, kök hücreler herhangi bir hasarı onarmanın anahtarı konumunda. İnsanlar yaşlandıkça, bu bağırsak kök hücrelerinin yenilenme becerileri azalıyor, bu yüzden bağırsakların iyileşmesi daha uzun sürüyor.

Ömer Yılmaz’a göre bağırsak kök hücreleri; daha fazla kök hücre ile bağırsakların çeşitli farklılaşmış hücre tiplerinin üretilmesini sağlayan, adeta bağırsağın ‘yük beygiri’ niteliğinde. Özellikle yaşlanma sırasında bağırsak kök hücre fonksiyonu azalıyor ve bağırsağın hasar sonrası kendini tamir etme yeteneği bozuluyor. Bu araştırmada, 24 saate ulaşabilen oruç sürecinde, hızlı bir şekilde genç ve yaşlı bağırsak kök hücrelerinin işlevini nasıl geliştirdiğine odaklanıldı.

Bu açlık sürecinin ardından, araştırmacılar farelerin bağırsak kök hücrelerini çıkardı ve bunları bir kültür tabağında büyüttü. Böylece kök hücrelerin ‘organoidler’ olarak bilinen ‘mini-bağırsakları’ üretip üretmediklerini gözlemlediler. Sonuçlar, kök hücrelerin kendilerini yenileme kapasitelerini hem genç hem de yaşlı farelerde iki katına çıkardıklarını gösterdi.

METABOLİK ANAHTAR: ORUÇ

Aç bırakılan farelerdeki kök hücrelerden alınan RNA dizilimlerini de içeren araştırmaya göre, oruç tutmak; hücrelerin, yağ asitlerini metabolize etmek için şeker gibi karbonhidratları da yakan normal metabolizmalarını değiştiriyor. (Metabolize etmek: Karaciğerdeki çeşitli enzimler aracılığıyla kimyasal maddelerin daha az yan etkisi olacak şekilde vücuttan kolayca atılmasını sağlayan zehirsizleştirme işlemi.)

Utah Üniversitesi Tıp Fakültesi’nden biyokimya profesörü Jared Rutter, sonuçları ‘ilginç ve önemli’ buluyor: “Oruç tutmak, bağırsak kök hücrelerinde bölünmeyi ve çoğalmayı teşvik eden metabolik bir değişikliğe yol açıyor. Çalışmaya göre, beslenme ve metabolizma, hücrelerin davranışları üzerinde derin etkiler oluşturuyor. Bu da birçok hastalığın tedavisi için bizlere erken müdahale zamanı kazandıracak ve yeni ufuklar gösterecek.”

Bulgular, oruç tutmanın kök hücreler üzerindeki olumlu etkisini taklit edebilecek ilaçların üretilebileceğini de gösteriyor. Böylesi bir yöntem, oruç tutamayacak durumda olan ve sıklıkla bağırsak hücrelerine zarar veren kemoterapinin uygulandığı kanser hastalarına, bağırsak enfeksiyonu hastalarına ve benzer rahatsızlıkları olan yaşlı insanlara uygulanabilir.

Oruç tutmanın potansiyel olumlu etkileri üzerinde araştırmalarına devam edecek olan MIT bilim insanları, sadece bağırsaklarda değil, önümüzdeki aylarda diğer doku türlerinde benzer testleri uygulamayı planlıyor.


(Bilimpro.com haber içerikleri kaynak gösterilmeden ve yazarın adı belirtilmeden alıntı yapılamaz, kanuna aykırı ve izinsiz kopyalanamaz, başka yerde yayınlanamaz) 

“Araştırma: Oruç, bağırsaktaki kök hücrelerini yeniliyor!” için bir yorum

Bir yanıt yazın

E-posta adresiniz yayınlanmayacak. Gerekli alanlar * ile işaretlenmişlerdir