Nobel ödüllü Aziz Sancar’dan yeni keşif

Türk bilim adamı Sancar, kanserojen bir maddenin DNA’daki tahribat haritasını çıkardı.

2015 Nobel Kimya Ödülü’nü ‘DNA onarımı’ hakkındaki bilimsel çalışmasıyla alan Türk bilim insanı Prof. Dr. Sancar ve ekibi, sigaranın DNA’ya verdiği zararın yüksek çözünürlüklü haritasını çıkaran yeni bir yöntem geliştirdi.

İngiliz Daily Express gazetesinin haberine göre, ABD’deki North Carolina Üniversitesi (UNC)’de Prof. Dr. Aziz Sancar öncülüğünde yürütülen çalışmayla, sigaranın DNA’ya verdiği zararın yüksek çözünürlükte haritası çıkarıldı.

sancar_postcard
Prof. Dr. Aziz Sancar

UNC Sağlık Okulu Biyokimya ve Biyofizik bölümünden Aziz Sancar ve ekibi, artık sigara dumanındaki ana kimyasal kanserojen madde ‘benzopiren’ (BaP)’in DNA’daki tahribatını gösteren genom çapında bir haritaya sahip.

BaP’nin sadece ABD’deki kanser ölümlerinin yüzde 30’una sebep olduğunu vurgulayan Sancar, yürüttükleri çalışmanın sigara içmenin sağlığa ne kadar zararlı olabileceği konusundaki farkındalığın artmasına yardımcı olması, DNA’daki hasarın onarılması ve yeni ilaç geliştirilmesi açısından önemli olduğunu açıkladı.

Nobel ödüllü profesör, “Bu tür haritalar sigara kaynaklı kanserlerin nasıl ortaya çıktığını, bazı kişilerin neden kansere karşı daha savunmasız ya da dirençli olduğunu ve kanserin nasıl önleneceğinin anlaşılmasına yardımcı olacak. Sigara içmenin zararlarına ilişkin böylesine kesin kanıtlar sağlanmasının, sigara içenlerin bu kötü alışkanlığı bırakmasına da yardımcı olmasını umut ediyorum” dedi.

Sigaranın DNA’ya zarar verdiği ve akciğer kanserine neden olduğu bilim insanlarınca bilinse de Sancar ve ekibinin geliştirdiği harita yeni araştırmalara yön verecek. 2015 yılı verilerine göre, Türkiye’de en az 15 milyon kişi sigara içiyor ve her yıl yaklaşık 150 bin kişi sigaraya bağlı bir hastalıktan hayatını kaybediyor.


(Bilimpro.com haber içerikleri kaynak gösterilmeden ve yazarın adı belirtilmeden alıntı yapılamaz, kanuna aykırı ve izinsiz kopyalanamaz, başka yerde yayınlanamaz)

Canlı bir hücre ilk kez böyle görüntülendi (Video)

Yaşayan hücrelerin içindeki kimyasal süreci gerçek zamanlı ve 3 boyutlu olarak izlemeyi sağlayan bir mikroskop geliştirildi.

Nobel ödüllü Amerikalı fizikçi Eric Betzig ve ekibi, yaşayan hücrelerin içindeki kimyasal süreci gerçek zamanlı ve 3 boyutlu olarak izlemeyi sağlayan yeni bir mikroskop geliştirdi.

8 Ekim 2014’te kimya alanında Nobel ödülüne layık görülen 3 bilim insanından birisi olan Eric Betzig, bu sefer de ‘örgü yaprak’ adı verilen bir mikroskopla çığır açtı.  ABD’nin Virginia eyaletindeki Howard Hughes Sağlık Enstitüsü’nde çalışmalarını sürdüren Eric Betzig, geleneksel mikroskoplardaki sınırları ‘floresan’ adı verilen moleküllerin yardımıyla aştı.

onizlemee

Betzig’in araştırmasına göre, bir floresan molekülü hücrenin değişik bölümlerine yapışabiliyor ve ışığın belirli bir dalgaboyu ile uyarılabiliyor. Bu da farklı dalgaboylarında yeni ışınımların ortaya çıkmasına sebep oluyor. Eric Betzig ve ekibinin geliştirdiği ileri teknoloji ürünü ve karmaşık filtreler, açığa çıkan ışığı belirliyor ve hücrenin gerçek zamanlı görüntüleri elde ediliyor. Detaylı bir hücre görüntüsünün elde edilmesinde 40 bin ila 100 bin arasında anlık fotoğraf çekiliyor.

Geliştirilen bu mikroskop sayesinde bilim insanları, hücreye zarar vermeden ya da çok az zararla içindeki süreci daha detaylı bir şekilde inceleyebilecek. Biyolojik örneklerden yüksek çözünürlüklü görüntü alabilme yeteneği sayesinde hücresel ve hücre altı seviyede neler gözlemlenebileceğine dair yeni bilgiler elde edilebilecek. Yöntem birçok hastalığın tedavisinde kullanılabilecek.

Eric Betzig ile birlikte ABD’li William E. Moerner ve Alman Stefan W. Hell, geliştirdikleri ‘yüksek çözünürlüklü floresan mikroskop’ ile 2014 yılı Nobel kimya ödülüne layık görülmüşlerdi.