Anadolu, 40 milyon yıl önce nasıl görünüyordu? Avrupa, Afrika ve Asya arasında sıkışmış, eski ve unutulmuş bir kıta yeniden keşfedildi. Günümüz Balkanları ile Anadolu’yu kapsıyor ve araştırmacılar tarafından ‘Balkanatolia’ olarak adlandırılıyor.
Fransız Ulusal Bilim Araştırmaları Merkezi (CNRS) önderliğindeki Fransız, Amerikalı ve Türk paleontolog ve jeologlardan oluşan bir ekip, Balkanatolia kıtasının, daha önce komşu kıtalardan ayrılmış olan Asya memelilerinin yaklaşık 34 milyon yıl önce Avrupa’ya göç etmelerine izin vermiş olabileceğini söylüyor.
Araştırmaya göre, 34 milyon yıl önceki büyük bir buzullaşma, muhtemelen Antarktika buz tabakasının oluşumuna yol açarak bu süreçte deniz seviyelerinin düşmesine ve Balkanatolia’nın Batı Avrupa’ya bağlanmasına neden oldu.
Afrika ve Arap Yarımadası’ndaki memelilerin üçte ikisinden fazlası, küresel soğuma ve deniz seviyesindeki düşüşlerin damgasını vurduğu Eosen-Oligosen geçişi sırasında yok oldu. Avrasya’da, bu küresel çevresel etkiler, Avrupa’da ‘Grande Coupure’ olarak bilinen deniz organizmalarının, bitkilerin ve kara hayvanlarının toplu olarak yok olmasına yol açtı.
BÜYÜK YOK OLUŞ: ‘GRANDE COUPURE’
Eosen döneminde milyonlarca yıl boyunca, Batı Avrupa ve Doğu Asya, çok farklı memeli faunasına sahip iki ayrı kara kütlesi oluşturdu. Avrupa ormanları, günümüz atlarıyla uzaktan akraba olan, ancak daha çok günümüz tapirlerine benzeyen, soyu tükenmiş bir grup olan Palaeotheres gibi yerli faunaya ev sahipliği yaparken, Asya’da, bugün her iki kıtada da bulunan memeli aileleri de dahil olmak üzere daha çeşitli bir fauna yaşıyordu.
Yaklaşık 34 milyon yıl önce, Batı Avrupa’ya Asya türleri tarafından göç başladı. Bu da omurgalı faunasının büyük bir yenilenmesine ve yerli memelilerin yok olmasına yol açtı – (Grande Coupure adı verilen bir olay).
Bununla birlikte, Balkanlar’da bulunan fosiller, Asya memelilerinin Grande Coupure’den 5 ila 10 milyon yıl önce Güney Avrupa’da bulunduğunu gösteriyor. Bu da bilim insanlarının kafasını karıştıran daha eski bir kolonizasyonu akla getiriyor.
CNRS araştırmacıları artık bir cevaba sahip olduklarını düşünüyor.
Türkiye’de 38 ila 35 milyon yıl öncesine ait yeni bir fosil yatağı (Büyükteflek) keşfedildi. Büyükteflek’in yakınlığı açıkça Asya olan memelilere ev sahipliği yaptığı ve Anadolu’da şimdiye kadar keşfedilen en erken fosilleri barındırdığı görüldü.
Ayrıca, Eosen’in sonunda ölen büyük gergedanlara benzeyen Brontotheres’e ait çene parçaları da buradan çıktı. Bulgular, Balkanatolia’nın 40 milyon yıl önce Asya memelileri tarafından henüz tam olarak anlaşılamamış coğrafi değişikliklerin bir sonucu olarak kolonize edildiği sonucuna işaret ediyor.
Araştırmacılar, “Bu dağılma olayının, muhtemelen Batı Avrupa’daki Grande Coupure’dan önce gelen faunal dönüşümlerin habercisi olduğunu görüyoruz. Bu, Balkanatolia’nın kendine özgü yerli türlerine sahip olamayışını tetikledi” diyor.
Balkanatolia kıtası, Asya memelilerinin Avrupa’yı kolonileştirmesine izin vermiş ve Grande Coupure’a yol açmış olabilir. Araştırma sonuçları Earth Science Reviews dergisinde yayınlandı.
(Bilimpro.com haber içerikleri kaynak gösterilmeden ve yazarın adı belirtilmeden alıntı yapılamaz, kanuna aykırı ve izinsiz kopyalanamaz, başka yerde yayınlanamaz)
