ABD’deki Boston Üniversitesi profesörlerinden Selim Ünlü, bir damla kandaki hastalık virüsü parçacıklarını optik mikroskopla kolaylıkla tespit eden bir teknik geliştirdi. Ünlü ve ekibinin geliştirdiği bu yöntemin az gelişmiş ülkelerde kullanılabilecek olması, şimdiden birçok hayatın kurtulacağının da habercisi.
Voice of America (Amerika’nın Sesi)’nin haberine göre, 1986 yılında Ortadoğu Teknik Üniversitesi Elektik-Elektronik Mühendisliği Fakültesini tamamladıktan sonra mühendislik bilgilerini tıp dünyasının yararına kullanan Profesör Selim Ünlü, Afrika’nın en ücra köylerine bile en hızlı ve ucuz bir hastalık teşhisi metodunun götürülmesini sağlayacak. Türk bilim adamı, ufuk açıcı çalışmalarıyla ilgili şu bilgileri veriyor:
“Protein gibi küçük molekülleri görebilmemiz, tek tek sayabilmemiz için tek tek işaretlememiz gerekiyor. Bunun için altın nano parçacıkları kullanıyoruz. Ancak virüs zaten bizim görebileceğimiz kadar büyük bir nano parçacık. Mikroskobi yöntemleriyle virüs gibi küçük parçacıkları direkt gözlemleyemiyoruz. Onun için elektron mikroskobu gibi daha sofisitike cihazlar kullanılması gerekiyor. Bizim geliştirdiğimiz çok basit bir yöntemle standart bir optik mikroskopla virüs gibi parçacıkları tek tek görüp sayabiliyoruz. Bunun avantajı şu; çok basit bir kartuş sistemiyle bir damla kandan bu sensörün üzerine virüsler bağlandıkça, bunları tek tek görüp saymamız mümkün olabiliyor ve bunu da geliştirdik.”
BİR DAKİKA İÇİNDE KANDAKİ VİRÜSLERİN BÜYÜKLÜKLERİNİ ÖLÇEBİLİYOR
Amerikan Ulusal Sağlık Enstitülerinin desteğiyle 5 yıllık bir proje yaptıklarını belirten Ünlü, “Projenin amacı; kanamalı ateşli hastalıklar teşhisi üzerineydi, ebola, marburg gibi. Bunlar önemli hastalıklar ve yerinde hızlı bir şekilde teşhis edilmesi lazım. Amerika’da bugün öyle bir şüpheyle hastaneye gitseniz, size yapılacak olan testleri Afrika’nın bir köyünde hızlı bir şekilde yapmanız mümkün değil. Bu günler alabilir. Oraya bir kamyon dolusu teçhizat götürmeniz gerekebilir. Buna çözüm olarak bize bu bütçe verilmişti ve biz de bunu başarılı bir şekilde tamamlayabildik” diyor.
”Geliştirdiğimiz yöntem, bir dakika içinde virüs büyüklüklerini ölçebiliyor. Nano sayıdaki parçacıkların şeklini tespit edebiliyor. Ve tüm bunları bir damla kanda yapabiliyor. Gayet güzel çalışıyor ama ticari olarak çok bir anlamı yok. Çünkü Amerika’da ebola yok. Afrika’daki ebola krizi de haberlerde konu olduğu zaman insanların dikkatini çekiyor ” diyen Ünlü, her bir hastalık riski için ayrı ayrı yapılan pahalı ve zaman isteyen testlerin yerine, birçok hastalığı aynı anda tespit edebilen ucuz ve güvenilir virüs tanı yöntemleriyle adından söz ettiriyor.
8 adet patenti bulunan Selim Ünlü’nün, 200’nin üzerinde yayınlanmış makalesi, 300’e yakın konferans bildirisi ve uluslararası öneme sahip birçok ödülü bulunuyor.
