ABD’nin soğuk savaş yıllarında Rusya’ya karşı Grönland’daki buz tabakasının altında inşa ettiği gizli askeri üs, kapatılmasından yıllar sonra küresel ısınmanın yol açtığı erime ile ortaya çıkabilir. Üstelik buzun derinliklerinde bırakılan radyoaktif kirliliğin yayılma tehlikesi de bulunuyor.
Popular Science dergisinin haberine göre, 1951’de ABD hükümeti, Sovyet saldırılarından korunmak amacıyla Grönland boyunca kamplar ve test alanları inşa etmek için Danimarka ile bir anlaşma yaptı. Grönland kıyılarından içeriye doğru yaklaşık 200 km’lik bölgeye konuşlandırılan Century Kampı, 200 asker barındıracak, kutup araştırmaları yapacak, derinliklerdeki antik buz tabakalarını sondajlayacak ve hatta gizli nükleer füzeleri test edecek bir yapıda buz içinde inşa edildi.
1967’de Century Kampı’nın ve diğer yerleşkelerin görevlerine son verildi. Üsler kapatıldı, her şey temizlendi fakat nükleer reaktör çekirdekleri sonsuza kadar yaşamaları için buzun altında “unutuldu.” Ya da ABD hükümeti bu şekilde kurtulabileceğini düşündü.
Kanada’daki York Üniversitesi’nden bilim insanlarının Geophysical Research Letters dergisinde yayınlanan yeni bir çalışması, Grönland’daki erime ile meydana çıkacak toksik ve radyoaktif maddeleri unutmamak gerektiğini ortaya koyuyor. Araştırmaya göre, olağan iklim koşullarında bu bölge önümüzdeki 75 yıl içinde eriyecek. Diğer uzmanlar bu erimenin daha önce gerçekleşebileceğini bile belirtiyor.
Buzun altındaki Century Kampı’nda yaklaşık 200 bin litre dizel yakıt, 240 bin litre atık su ve kanalizasyon suyu, bilinmeyen miktarlarda poliklorlu bifeniller ve radyoaktif soğutucu sıvıların olduğu düşünülüyor. Üs, 1960’lardan beri birikmiş olan 30 metreden fazla karın altında olmasına rağmen kirleticiler sonsuza kadar gizli kalmayacak.
York Üniversitesi araştırmacıları, bu bölgenin temizliği için sorumlunun kim olduğu sorusunun akıllara geleceğini düşünüyor. Çalışmanın baş yazarı iklim ve buzul bilimci William Colgan, “Bu, düşünmek zorunda olduğumuz yeni doğmuş bir siyasi meydan okuma” yorumunu yapıyor. Temizleme seçeneği ne olursa olsun, bilim insanları bunun yakın bir zamanda olacağının farkında.
Century Kampı’ndaki Iceworm Projesi olarak isimlendirilen gizli çalışma kapsamında, nükleer başlıklı uzun menzilli füzelerin buz tabakasının altında depolanıp depolanamayacağı araştırıldı. Üssün enerji ihtiyacı bir nükleer santralden karşılanıyordu. 1967 yılında kapatılmasının ardından üste kurulu bütün altyapının ve içindeki çevre için tehlike oluşturan maddelerin, buz kütlesinin içinde güvenli bir şekilde saklanabileceği düşünüldü. Gelecekte 30 metrelik kar erimeye başladığında ABD ve Danimarka’nın söz konusu kirlilik için bir çözüm üretmesi gerekecek.
(Bilimpro.com haber içerikleri kaynak gösterilmeden ve yazarın adı belirtilmeden alıntı yapılamaz, kanuna aykırı ve izinsiz kopyalanamaz, başka yerde yayınlanamaz)
