Şili’deki ALMA Teleskobu’nu kullanan uluslararası gökbilimci ekibi, şimdiye kadar görülmeyen bir kozmik hava olayına şahit oldu. Dünya’dan yaklaşık 1 milyar ışık yılı uzaklıktaki bir galaksinin merkezinde yer alan süper kütleli karadeliğin üzerine donmuş gazlardan oluşan yağmurlar yağdığı tespit edildi.
Avrupa Güney Gözlemevi (ESO)’dan yapılan açıklamaya göre, söz konusu araştırma, galaksiler arasında bulunan sıcak gazların soğuyup bir araya geldiğini, bir galaksinin merkezine doğru ilerlediğini ve merkezdeki süper kütleli karadeliği beslediğini gösteren doğrudan ilk kanıtları içeriyor. Galaksi çapındaki donmuş gazlardan oluşan buz yağmuru fırtınasının, Güneş’ten 300 milyon kez büyük bir karadeliğe ‘aktığı’ belirlendi.
ABD’deki Yale Üniversitesi’nden Grant Tremblay’ın lideri olduğu ekip, ALMA’yı kullanarak tümüne ‘Abell 2597’ adı verilen ve yaklaşık 50 galaksiden oluşan aşırı parlak bir kümeyi inceledi. Bu galaksilerin arasındaki uzayı kaplayan ve sıcak iyonlaşmış gazdan oluşan yoğun bir atmosfer bulunuyor. Tremblay, “Oldukça sıcak olan bu gaz hızlı bir şekilde soğuyarak, yoğunlaşabilir ve yeryüzü atmosferindeki nemli havaya benzer şekilde ısınarak yağmur bulutlarını meydana getirebilir. Daha sonra yeni oluşan yoğun bulutlar galaksi üzerine yağarak yıldız oluşumuna yakıt sağlar ve süper kütleli karadeliği besler” diyor.
Astronomlar, merkezdeki en parlak galaksinin çekirdeğinde şu inanılmaz manzarayı keşfetti: Süper kütleli karadeliğe doğru saatte yaklaşık bir milyon kilometre hızla ilerleyen üç büyük soğuk gaz kütlesi. Her bulutun içeriği yaklaşık bir milyon Güneş kütlesi miktarında ve onlarca ışık yılı genişliğindeler. (1 ışık yılı = yaklaşık 10 trilyon kilometre).
Gaz bulutlarının merkezi, karadelikten yaklaşık 300 ışık yılı uzaklıkta, gökbilimsel ifadeyle yenilip yutulmanın sınırındalar. ALMA, karadelik etrafında sadece üç tane soğuk gaz bulutu keşfedebilmiş olsa da, gökbilimcilere göre yakın çevrede bulunan binlercesi karadeliğin uzun bir süre yakıtı olmaya devam edecek.
Bilim insanları, önceden süper kütleli karadeliklerin galaksinin dış kısmındaki halede bulunan sıcak iyonlaşmış gazı yuttuklarını düşünüyordu. Yeni ALMA gözlemlerine göre, karadelikler ayrıca oldukça soğuk dev moleküler gaz bulutlarının kaotik yağmurlarıyla da beslenebiliyor. Gökbilimcilerin sonraki adımı, ALMA’yı kullanarak bu “yağmur fırtınalarının” diğer galaksilerdeki kozmik hava durumuna etkisini araştırmak olacak.