Etiket: kök hücre

Kalp hastalıklarına karşı devrim: Kök hücreden ‘kas yaması’

GÖKHAN ABDULLAH ÖZTÜRK / İSTANBUL

Almanya’da görev yapan araştırmacılar, kök hücrelerden ürettikleri kas yamalarıyla kalp rahatsızlıklarının tedavisinde çığır açacak bir gelişmeye imza attı.

Saygın bilim yayını Nature’da yer alan çalışmaya göre, beş ayrı sağlık ve araştırma kurumunun ortak yürüttüğü projede, kök hücre kaynaklı kas yamalarının maymunlar üzerinde yapılan deneylerde kalp fonksiyonlarını iyileştirdiği tespit edildi.

Üstelik bu yöntem, ileri evrede kalp yetmezliği bulunan bir hastada da olumlu sonuçlar verdi. Elde edilen bulgular, dünya genelinde milyonlarca kişiyi etkileyen kalp ve damar hastalıkları için yeni ve etkili bir tedavi yolu sunabileceğine işaret ediyor.

Kas Yenilenmesi Kalbin Onarımında Temel Rol Oynuyor

Çalışmayı yöneten Profesör Wolfram-Hubertus Zimmermann, “Kalbin kendini onarabilmesi için kas dokusunun yenilenmesi kilit önemdedir” diyerek araştırmanın temel hedefini özetledi.

Hayvan deneyleri kapsamında yapılan testler, ilk kez kök hücreyle oluşturulan bu kas yamalarının hem güvenli hem de etkili olduğunu ortaya koydu. Pluripotent (çok yönlü) kök hücreler kullanılarak üretilen bu biyolojik yamalar, kalp dokusuna başarıyla yerleştirildi ve organın işlevlerini güçlendirdi.

Organ Nakline Alternatif Olabilecek Biyolojik Çözüm

Uzmanlar, kalp yetmezliğinin tedavisinde kullanılan yapay cihazların yüksek maliyetli olduğunu, organ nakillerinin ise bağışıklık sistemi tarafından reddedilme riski taşıdığını belirtiyor. Bu nedenle, kök hücrelerle elde edilen kas yamalarının, kalple daha uyumlu bir yapı sergileyebileceği ve uzun vadede alternatif bir yöntem haline gelebileceği öngörülüyor.

Bununla birlikte, yöntemin insanlar üzerinde yaygın olarak kullanılabilmesi için daha kapsamlı ve uzun vadeli araştırmalara ihtiyaç olduğu da vurgulanıyor. Biyoteknoloji ile doku mühendisliğinin birleştiği bu yaklaşım, kalp hastalıklarıyla mücadelede yeni bir dönemin kapılarını aralayabilir.

İnsan vücudundaki 37 trilyon hücrenin haritası çıkarılıyor!

GÖKHAN ABDULLAH ÖZTÜRK / İSTANBUL

İnsan vücudunda yaklaşık 36 trilyon ila 37 trilyon hücre bulunuyor. Bilim insanları, bu hücrelerin her biri hakkında detaylı bilgi veren ‘vücut atlası’ çıkarmaya bir adım daha yaklaştı.

Live Science’ın haberine göre, uluslararası bir araştırma konsorsiyumu olan İnsan Hücre Atlası (HCA), şimdiden dünya çapında 10 binden fazla kişiden alınan 100 milyon hücrenin profilini çıkardı. 100’den fazla ülkede çalışan bilim insanları, farklı demografik ve genetik geçmişlere sahip insanların hücrelerindeki benzerlik ve farklılıkları saptamayı amaçlıyor.

HCA, 2026 yılına kadar, yaşamın farklı aşamalarında her bir hücrenin yerini, kimliğini ve işlevini ayrıntılı olarak açıklayan vücut atlasını yayınlamayı planlıyor. Bu atlas sadece bir ilk taslak olacak; bilim insanları daha sonraki güncellemelerin milyarlarca insan hücresinden elde edilen verileri içerebileceğini ve atlasın sürekli yenilenebileceğini öngörüyor.

Araştırmacılar, şu ana kadar atlaslarının çığır açan ilk taslağının oluşturulmasına yardımcı olacak 40’tan fazla makale yayınladı. Dün Nature dergisinde yayınlanan son çalışmaya göre, akciğerler, beyin ve deri de dahil olmak üzere birçok organ ve organ sistemindeki hücrelerin haritası tamamlanıyor.

İnsan erken iskelet gelişiminin liyomik atlası / HCA

HCA’daki bilim insanları, bu gelişmeyi geleneksel haritacılıktaki sıçramalarla karşılaştırıyor. 15. yüzyıl haritalarından günümüzün ayrıntılı topografyalarına, sokak görünümlerine ve dinamik trafik modelleriyle tamamlanmış Google Haritalar’a sahip olduğumuzu hatırlatıyorlar ve hücre atlaslarının da aynı etkiyi oluşturacağını düşünüyorlar.

Atlası tamamlama çalışmaları kapsamında, yemek borusundan kolona kadar uzanan sindirim sisteminin ayrıntılı bir haritası oluşturuldu. Araştırmacılar, yaklaşık 190 kişiden örneklenen 1,1 milyon hücreye dayanarak sağlıklı bir sindirim sisteminin modelini çıkardı. Ayrıca ülseratif kolit ve Crohn hastalığı da dahil olmak üzere farklı rahatsızlıkları olan kişilerden elde edilen veriler derlendi. Böylece bağışıklık hücrelerini çağırarak bu hastalıklardaki iltihaplanmaya katkıda bulunan bir hücre türü ortaya çıkarıldı.

Bilim insanları, haritalama işlemleri sırasında erken insan gelişimine de bir pencere açarak plasentanın nasıl geliştiğini ve iskeletin gebeliğin ilk üç ayında nasıl oluşmaya başladığını da detaylı inceleme fırsatı buldu. Hücrelerin kafatasını oluşturmaya hazırlanırken girdikleri daha önce hiç görülmemiş durumlar gözlemlendi. Kafatasının yumuşak noktalarının çok erken kaynaştığı bir doğum kusuru olan kraniyosinostoz tedavisinde rol oynayabilecek genler belirlendi.

HCA araştırmacıları, insan vücudu atlası sayesinde hastalıkların nasıl ortaya çıktığının ve hangi ilaçların onları etkili bir şekilde tedavi edebileceğinin belirlenebileceğini, insan vücudunun henüz hayal bile edilemeyen yönlerinin keşfedebileceğini ifade ediyor.

(Bilimpro.com haber içerikleri kaynak gösterilmeden ve yazarın adı belirtilmeden alıntı yapılamaz, kanuna aykırı ve izinsiz kopyalanamaz, başka yerde yayınlanamaz)

Kök hücreler ile yeni kalp üretecekler

ABD’deki araştırmacılar kök hücre kullanarak insan kalbinin dış ve orta tabakasını yapmayı başardı.

ABD’deki bilim insanları, sıradan insan cilt hücrelerini kalp hücrelerine dönüştürebilecek bir kök hücre teknolojisi geliştirdi. Bu yöntemle gelecekte tamamen yeni kalp duvarları üretilebilir.

ABD’deki Pennsylvania Eyalet Üniversitesi’nin Nature Biomedical Engineering dergisinde yayınlanan son araştırmasına göre, uyarılmış insan embriyonik kök hücreleri, kalbin dış duvarlarını saran epicardium tabakası hücrelerine dönüştürülebilir.

Araştırmayı yürüten ekibin başındaki biyomedikal mühendislik ve biyoloji uzmanı Xiaojun Lance Lian, hastalıkların tedavileri için kök hücre yöntemlerinin geliştirilmesine odaklanmış durumda. Kalp hastalıkları üzerinde çalıştıklarını belirten Lian, “Bu hastalıklar kalp kası hücrelerinin ölümünden kaynaklanır ve zamanla kalp duvarları yok olur. İnsan kalp duvarlarını onarmayı ve laboratuar ortamında kök hücre ile üretilen yeni dokuları hasta kalbe nakletmeyi amaçlıyoruz” dedi.

2012’den bu yana yeni kalp hücreleri yapmak için embriyonik kök hücre farklılaştırılması metodu üzerinde çalışan Lian ve ekibi, bir gün kalp krizi gibi rahatsızlıklarının tamamen tedavi edilmesini sağlayacak dokular üretmeyi planlıyor.

Kalp duvarının sandviç gibi üç katmandan oluştuğunu kaydeden Lian, “İç tabaka endocardium, en dış tabaka epicardium, bu ikisinin arasında ise myocardium kas tabakası bulunuyor. 4 yıllık bir çalışmayla insan temel kök hücrelerini kullanarak orta tabakayı oluşturabildik. Dış katman için yeni bir yol bulmamız gerekti. Hücrenin yüzey reseptörlerini kullanarak sinyal gönderen proteinlerden oluşan Wnt sinyal yoluna baktık. Yeni hücrelerin kas tabakası olarak değil de dış tabaka olarak oluşabilmesini başardık. Ürettiğimiz yeni kalp hücrelerinin, gerçek kalp hücreleriyle neredeyse aynı olduğunu gördük” diye konuştu.

Yıllar süren çalışmayla temel insan cildi kök hücrelerini bir kalbin orta ve dış tabakalarına dönüştürebilmenin heyecanını yaşayan Lian ve ekibi, geliştirdikleri yöntemle yakın gelecekte tamamen yeni bir kalp meydana getirebileceklerini ve kalp hastalıklarını tarihe gömebileceklerini düşünüyor.

(Bilimpro.com haber içerikleri kaynak gösterilmeden ve yazarın adı belirtilmeden alıntı yapılamaz, kanuna aykırı ve izinsiz kopyalanamaz, başka yerde yayınlanamaz)