Işıl ışıl bir yıldız ‘doğumevi’ görüntülendi

Dünya’dan 5 bin 500 ışık yılı uzaklıktaki ‘Sh 2-29’ bölgesinde yeni yıldızlar meydana geliyor.

Avrupa Güney Gözlemevi (ESO)’nun Şili’deki VLT Tarama Teleskobu, ‘Sharpless 29’ adı verilen ve adeta bir yıldız üretim fabrikası olan bölgenin en net ve detaylı görüntüsünü aldı.

ESO’dan yapılan açıklamaya göre, Sh 2-29 olarak da bilinen Sharpless 29, daha büyük komşusu Deniz Kulağı Bulutsusu yakınlarında, Yay takımyıldızı doğrultusunda yaklaşık 5 bin 500 ışık yılı uzaklıkta bulunuyor. (1 ışık yılı = yaklaşık 10 trilyon kilometre)

ESO’nun elde ettiği yüksek çözünürlüklü fotoğraf (aşağıda), merkezde görülen bulutsu NGC 6559 gibi oldukça aktif bir yıldız oluşum bölgesini de içeren çok sayıda gökbilimsel harikaya ev sahipliği yapıyor. Bulutsu içerisindeki sıcak genç yıldızlardan çıkan ışığı yansıtan, soğuran ve yeniden-saçan kozmik toz ve gaz bulutları görülebiliyor.

Buradaki sıcak, genç yıldızların yaşı iki milyon yıldan az ve çevrelerine yüksek enerjili ışınım yaymakla meşguller. Bu enerji çevredeki toz ve gazı ısıtırken, yıldızlardan çıkan rüzgârlar doğdukları bölgeyi dramatik bir biçimde şekillendiriyor. Aslında bulutsu içerisinde bir boşluğa neden olan enerjik bir çift yıldız sistemi de bulunuyor. Bu boşluk genişleyerek yıldızlar-arası maddeyi bir araya topluyor ve kızılımsı bir yay-şeklinde sınır oluşturmalarını sağlıyor.

kume2
Sharpless 29 (ESO/VLT)

Görselin orjinal, net ve detaylı boyutlarına buradan ulaşabilirsiniz: ESO

Sıcak genç yıldızların yoğun mor-ötesi ışığına maruz kalan yıldızlar-arası gaz ve toz, bu enerji sayesinde parlak bir görünüm alıyor. Görüntülerde yayılmış olarak görülen kırmızımsı ışıltı, hidrojen gazı salınımından kaynaklanıyor. Işıltılı mavi renkler ise küçük toz parçacıklarının yansıtma ve saçma özellikleri nedeniyle ortaya çıkıyor. Toz blokları bize doğru gelmekte olan ışığı engelleyerek arkasındaki yıldızları görmemizi engelliyor ve daha ince toz parçaları bulutlar içinde karanlık şerit benzeri yapıları oluşturuyor.

Sharpless 29’daki zengin ve farklı ortam, gökbilimcilere üzerinde çalışmak üzere açık büfe gibi fiziksel özellikler sunuyor. Yıldız oluşumunun tetiklenmesi, genç yıldızların toz ve gaz üzerindeki etkisi ve manyetik alanların çalkantıları gökyüzünün bu tek bölgesinde tümüyle incelenebiliyor. Ancak genç ve büyük kütleli yıldızlar hızlı yaşayıp genç ölüyor. Sonunda yaşamlarını supernova şeklindeki bir patlamayla sonlandırarak geride gaz ve toz bakımından zengin bir kalıntı bırakıyorlar. On milyonlarca yıl içinde bu kalıntılar uzaklaşacak ve geride sadece bir açık yıldız kümesi kalacak.

Sharpless 29 bölgesi, VLT Tarama Teleskobu üzerindeki OmegaCAM ile gözlemlendi. OmegaCAM’in ürettiği görüntülerin gökyüzünde kapladığı alan, NASA/ESA Hubble Uzay Teleskobu’nun gördüğü alandan 300 kat daha büyük. Ayrıca mor-ötesinden kırmızı-ötesine kadar geniş bir alanda gözlem yapabiliyor.