Nitelikli Bilim, Teknoloji ve Yaşam Haberleri

Amberden 100 milyon yıllık çiçekler çıktı

Myanmar’da bulunan amberdeki çiçekler dinozorların hüküm sürdüğü çağlarda yetişti.

Görünen o ki, dinozorlarla aynı dönemlerde yaşamış canlılardan sadece böcekler amber (kehribar) taşı içinde sıkışıp kalmamış. Bilim insanları amber sayesinde tarih öncesi çağlardan günümüze ulaşan ve bütünlüğü bozulmamış 100 milyon yıl yaşında 7 küçük çiçek ortaya çıkardı.

İngiliz Daily Mail gazetesinin haberine göre, ABD’deki Oregon Eyalet Üniversitesi araştırmacılarının Myanmar’da bulduğu ve daha önce eşi görülmemiş taç yapraksız çiçek örnekleri, milyonlarca yıl önce bölgedeki yağmur ormanlarında yetişiyordu. Reçine tabakasının içine hapsolan 3,5 – 5 milimetre büyüklüğündeki çiçekler, bu sebeple çok uzun zaman boyunca korundular. Çiçeklerin her birinin 5 yaprağının olduğu görülüyor.

antik_cicekk (3).jpg — Amberde bulunan 100 milyon yıllık çiçekler.

Araştırmayı yürüten ekipten fahri profesör George Poinar Jr, şunları söylüyor: “Amber, çiçekleri öyle güzel muhafaza etmiş ki sanki bahçeden toplanmış gibiler. Dinozorlar, çiçeklerin bulunduğu dalları bir araucaria (orman çamı) ağacının kabuğundaki reçinelerin içine devirmiş olabilir. Böylece bozulmadan fosilleştiler. Araucaria ağaçlarının akrabaları olan kauri çamları günümüzde Avustralya ve Yeni Zelanda’da bulunuyor. Bu ağaçlar hava koşullarına dirençli özel bir reçine üretiyor.”

Günümüzde benzerleri olmayan bu nesli tükenmiş 7 çiçeğe Yunanca ‘5 kanatlı’ anlamına gelen ‘Tropidogyne pentaptera’ adı verildi. Geçtiğimiz aylarda yine amber içinde benzer çiçekler bulunmuş, onlara ise ‘Tropidogyne pikei’ ismi verilmişti. İki çiçek türü de günümüzde hala var olan odunsu bitki türü Cunoniaceae ailesinde sınıflandırıldı.

Bilim insanlarına göre, çiçeklerin bulunduğu antik yağmur ormanı, Gondwanaland adı verilen bir süper kıta üzerinde bulunuyordu. Bu dev kıta, paleozoik ve mezozoik dönemde parçalanarak bugünkü farklı kıtalar görünümüne ulaştı. Cunoniaceae ailesi fosillerine bu nedenle Myanmar ve Avustralya’da rastlanabiliyor.

Bitkilerden salınan reçine veya çeşitli sıvıların katılaşmış hali olan amberlerin içinde milyonlarca yıl öncesine ait canlılar mükemmel bir şekilde korunabiliyor. Aşağıda çiçek fosillerinin diğer fotoğrafları yer alıyor:

(Bilimpro.com haber içerikleri kaynak gösterilmeden ve yazarın adı belirtilmeden alıntı yapılamaz, kanuna aykırı ve izinsiz kopyalanamaz, başka yerde yayınlanamaz)

Amberde korunan 100 milyon yıllık kuş

Myanmar’da ortaya çıkarılan kehribardaki yavru kuş dinozorlarla aynı çağlarda yaşadı.

Görünen o ki, dinozorlarla aynı dönemlerde yaşamış hayvanlardan sadece böcekler amber (kehribar) taşı içinde sıkışıp kalmamış. Bilim insanları amber sayesinde tarih öncesi çağlardan günümüze ulaşan ve bütünlüğü bozulmamış 100 milyon yıllık bir yavru kuş fosili buldu.

Çin, ABD ve Kanada’dan bir araştırma ekibinin Gondwana Research dergisinde yayınlanan ortak çalışmasına göre, Myanmar’da bulunan amberin içindeki yavru kuşun başı, boynu, kanadı ve pençesi açık bir şekilde görülebiliyor. Kuşun yumurtadan çıktıktan birkaç gün sonra iğne yapraklı ağaçtaki yuvasından zemindeki bir reçine havuzuna düştüğü sanılıyor. Bitkilerden salınan reçine veya çeşitli sıvıların katılaşmış hali olan kehribarların içinde milyonlarca yıl öncesine ait canlılar mükemmel bir şekilde korunabiliyor.

amber_kus2 — Yavru kuşun bulunduğu kehribar

Çalışmaya Kanada’dan katılan ekipten Ryan McKellar, “Bu, sahip olduğumuz en eksiksiz ve ayrıntılı kuş yavrusu fosili. Şaşırtıcı ve inanılmaz. Kahverengi tüyleri, derisi ve eti iyi korunmuş görünüyor. Normalde benzer durumlarda et karbona dönüşür. Ancak Jurassic Park hayranlarına bir kötü haberimiz var, maalesef kullanılabilir bir DNA’sı yok” diyor.

Araştırmaya göre bu minik kuş, dinozorların yok olduğu 66 milyon yıl öncesine kadar modern kuşların atalarının yanında yaşayan ve ‘enantiornithes’ olarak bilinen bol çeşitli bir gruba aitti. Kendilerini korumak için de kullandıkları uçuşa hazır kanatlarla ve kuyrukla yumurtadan çıkıyorlardı. Ancak günümüzün yavru kuşları gibi gövdelerini örtecek tüylerden yoksunlardı. Geri kalan özellikleriyle çağdaş kuşlara benziyorlardı.

Yavru kuşun bulunduğu kehribar, birkaç yıl önce Çin’deki bir müze tarafından tesadüfen Myanmar’dan alındı. İçinde ne olduğu anlaşıldığında Pekin’deki Jeobilimler Üniversitesi’nden Lida Xing ve beraberindeki ekip tarafından yaşı ile özellikleri tespit edildi. Bilim insanları şimdi neden enantiornithes’in dinozorlarla birlikte yok olduğunu ve modern kuşların atalarının hayatta kaldığını anlamaya çalışıyor.

(Bilimpro.com haber içerikleri kaynak gösterilmeden ve yazarın adı belirtilmeden alıntı yapılamaz, kanuna aykırı ve izinsiz kopyalanamaz, başka yerde yayınlanamaz)

Amber içinde 100 milyon yıllık üç böcek bulundu

Myanmar’da çıkarılan amberdeki yusufçuklar dinozorlarla aynı çağlarda yaşadı.

Çinli bilim insanları günümüze kadar amber (kehribar) içerisinde bozulmadan kalmış 100 milyon yıl yaşında üç yusufçuk böceği fosili buldu.

Çin Bilimler Akademisi Nanjing Jeoloji ve Paleontoloji Enstitüsü’nden bir uzman ekibin Scientific Reports dergisinde yayınlanan araştırmasına göre, Myanmar’daki Hukawng Vadisi’nde bulunan ‘yijenplatycnemis huangi’ adlı amberdeki yusufçuklar, Cretaceous zaman diliminin ortalarında, dinozorlarla birlikte yaşadı. (Cretaceous = 145 ila 65 milyon yıl önceki aralıkta yaşanan zaman dilimi)

Üç erkek böceğin dişilerin ilgisini çekmeye çalıştıkları anlarda amberi oluşturan ağaç reçinesinin içine hapsolduklarını belirten bilim insanları, yusufçukların ince yapılarından ötürü nadiren böyle korunmuş olarak bulunduğunu belirtti. Böceklerin ‘tibia’ adı verilen büyümüş bacak kısımlarının bulunduğu, bunlarla dişileri etkilemeye çalıştıkları, günümüzdeki yusufçukların tibia kısımlarının daha az gelişmiş olduğu kaydedildi.

yusf3 — Üç yusufçuk fosili (Çin Bilimler Akademisi)

Bitkilerden salınan reçine veya çeşitli sıvıların katılaşmış hali olan amberlerin içinde milyonlarca yıl öncesine ait canlılar mükemmel bir şekilde korunabiliyor. Çinli uzmanlar, amber madenlerindeki bilimsel araştırmaların artacağını, daha da şaşırtıcı keşiflerin olabileceğini söylüyor.

Geçtiğimiz ay bilim dergisi Cretaceous Research’te yayınlanan başka bir araştırmada, yine Hukawng Vadisi’nde çıkarılan bir kehribarın içinde kanatsız bir dişi böcek fosili (aethiocarenus burmanicus) bulunduğu bildirilmişti. Bu sıradışı böcek de yaklaşık 100 milyon yıl yaşındaydı.

(Bilimpro.com haber içerikleri kaynak gösterilmeden ve yazarın adı belirtilmeden alıntı yapılamaz, kanuna aykırı ve izinsiz kopyalanamaz, başka yerde yayınlanamaz)

Dinozorlar çağından günümüze ulaştı

Myanmar’da amber içinde bulunan korkutucu böcek fosilinin türüne daha önce hiç rastlanılmadı.

ABD’deki Oregon Eyalet Üniversitesi’nden bilim insanları, amber içerisinde bozulmadan kalmış kanatsız bir dişi böcek fosili buldu. Yaklaşık 100 milyon yıllık olduğu ortaya çıkan bilinmeyen türdeki böceğin dinozorlarla aynı dönemlerde yaşadığı belirtiliyor.

Bilim dergisi Cretaceous Research’te yayınlanan araştırmaya göre, ‘Aethiocarenus burmanicus’ adı verilen böcek, Myanmar’ın Hukawng Vadisi’ndeki bir madende keşfedildi. Adeta bir uzaylı görünümünde olan böceğin muhtemelen tarih öncesi zamanlarda solucanlar, akarlar ve mantarlarla beslendiği ağaç kovuklarında yaşadığı düşünülüyor.

Araştırmayı yürüten ekipten George Poinar Jr, “Asla daha önce böyle bir şey görmedim. Kendi dünyasında benzersiz olduğu ortada. Önemli tartışmalardan ve toplantılardan sonra bilmediğimiz, soyu tükenmiş eski bir tür olduğuna karar verdik. Keşfimizin en ilginç noktası, böceğin kafasının en sık karşılaşılan uzaylı tasvirlerine uyuyor olması” ifadelerini kullandı.

Aethiocarenus burmanicus, şişkin gözleriyle küçük ama korkutucu bir görünüme sahip. En olağanüstü özelliklerinden biri, üçgen şeklindeki başının tepesinin, boynunun tabanında yer alması. Günümüzde yaşayan hiçbir türde olmayan bu özellik, böceğin başını çevirdiğinde 180 derecelik bir açıyı görme imkanı sağlıyor.

Hem etçil hem otçul (omnivor) olan bu tarih öncesi böceğin uzun ince gövdesi ve bacaklarıyla haylı hızlı hareket edebildiği düşünülüyor. Boynunda muhtemelen yırtıcıları uzaklaştıran kimyasallar içeren bezler olduğu belirtiliyor. 100 milyon yıl önce Myanmar ormanlarında hayatta olan bu canlının neden yok olduğu ise bilinmiyor.

(Bilimpro.com haber içerikleri kaynak gösterilmeden ve yazarın adı belirtilmeden alıntı yapılamaz, kanuna aykırı ve izinsiz kopyalanamaz, başka yerde yayınlanamaz)

Amber içinde 16 milyon yıllık sinek bulundu

Milyonlarca yıl önce yaşamış bu sinek, günümüzdeki benzer organizmalarla aynı özellikleri gösteriyor.

İngiltere’deki Manchester Üniversitesi’nden bilim insanları, amber içerisinde günümüze kadar bozulmadan kalmış 16 milyon yıllık mayıs sineği fosili buldu.

Üniversite bünyesindeki Hayat Bilimleri Fakültesi ve Materyaller Okulu’ndan doktor David Penney ile beraberindekilerin yürüttüğü araştırmaya göre, milyonlarca yıl önce yaşamış bu sinek, günümüzdeki benzer organizmalarla aynı özellikleri gösteriyor. Ancak ilk kez keşfedilen davranış şekilleri de ortaya koyuyor.

Gelişmiş ve yüksek çözünürlüklü bir CT Tarayıcı kullanan bilim insanları, 3 bin X-ray (ışını) sayesinde 23 – 5.5 milyon yıl önceki zaman aralığı Miyosen’den kalma olan birkaç milimetre büyüklüğündeki bu fosilin 3 boyutlu modelini oluşturdu. Elde edilen verilere göre, amberdeki sinek, kendi türünün besin ortakçılığı yapabildiğini gösteren ilk delil konumunda. Ayrıca kanatsız bir böcek türü olan ‘collembola’nın yayılmak için kanatlı böcekleri kullanabildiğini gösteren ilk örnek. Simbioz yaşamın bir formu olan besin ortakçılığı, farklı türlere ait organizmalar arasında gözlenen bir ilişki türü olarak biliniyor.

Araştırmayla ilgili bilgi veren David Penney, “Bu örnek gerçekten etkileyici. Elde ettiğimiz öncü niteliğindeki veriler, dünyanın en yaygın organizmaların fosillerine bakarak davranışlarını anlamada bize yardımcı olacak” dedi.

İncelemenin detaylı sonuçları bilim dergisi Plos One’da yayınlandı. Sineğin bulunduğu amber, Dominik Cumhuriyeti’nde ortaya çıkarıldı. Bitkilerden salınan reçine veya çeşitli sıvıların katılaşmış hali olan amberlerin içinde milyonlarca yıl öncesine ait canlılar mükemmel bir şekilde korunuyor.

Amber içinde 50 milyon yıllık karınca bulundu

54-38 milyon yıl önceki zaman aralığı Eosen’de yaşamış bu iki canlı, günümüzdeki benzer organizmalarla aynı özelikleri gösteriyor.

Bilim insanları, amber içerisinde günümüze kadar bozulmadan kalmış 50 milyon yıllık bir karınca ve onun başında parazit olarak yaşamış mayt (akar) buldu.

İngiltere merkezli bilim dergisi Biology Letters’ın haberine göre, Berlin’deki Leibniz Enstitüsü’nde yer alan Doğa Tarihi Müzesi eklembacaklılar uzmanı Jason Dunlop önderliğindeki araştırma ekibi, gelişmiş tarayıcı ve kimyasallar ile amber içinde bozulmadan bulunan canlıların tam 50 milyon yıl yaşında olduğunu belirledi.

Rusya’nın Kaliningrad bölgesinde, bir ağaç reçinesinin içine gömülmüş halde bulunan iki fosilin, karınca ve akarlar arasındaki en eski ortak yaşam örneklerinden birisini gösterdiği belirtildi.

Araştırmaya göre, 54-38 milyon yıl önceki zaman aralığı Eosen’de yaşamış bu iki canlı, günümüzdeki benzer organizmalarla aynı özelikleri gösteriyor. Dergiye konuşan Jason Dunlop, “Keşif önemli çünkü bu parazit akarlar ile karıncalar arasındaki ortak yaşam, günümüzde hala sürüyor. Amberin içindeki görüntü, iki canlının bundan 50 milyon yıl önce de aynı ortaklığı sürdürdüğünü gösteriyor. Karıncanın başındaki akar, mesostigmatids adı verilen ve fosillerde hayli nadir rastlanan bir tür” dedi.

Akarlar, kalbi ve ciğerleri olmayan karıncaların ‘hemolymph’ adı verilen renksiz kanlarından beslenerek parazit bir yaşam sürdürebiliyor. Bitkilerden salınan reçine veya çeşitli sıvıların katılaşmış hali olan amberlerin içinde milyonlarca yıl öncesine ait canlılar mükemmel bir şekilde korunabiliyor. Eosen döneminde yaşanan iklim değişiklikleri, donan kutuplar, akıntılardaki yön değişiklikleri ve zorlu hava olayları sebebiyle dünya üzerinde yaşayan canlı türlerinin yüzde 20’sinin yok olduğu sanılıyor.