Etiket: Antares

Güneş dışında bir yıldızın en net görüntüsü çekildi

Akrep Takımyıldızı’nda yer alan ihtişamlı Antares yıldızının yüzeyi böyle görüntülendi.

Gökbilimciler, Şili’deki Çok Büyük Teleskop (VLT)’yi kullanarak Dünya’ya 550 ışık yılı mesafedeki Antares yıldızının yüzeyini ve atmosferini gözlemledi. İlk kez Güneş dışında uzak bir yıldızın en net ve detaylı görüntüsü elde edilmiş oldu. (1 ışık yılı = yaklaşık 10 trilyon kilometre)

Avrupa Güney Gözlemevi (ESO)’dan yapılan açıklamaya göre, Şili’deki Kuzey Katolik Üniversitesi’nden Keiichi Ohnaka liderliğindeki bilim insanları, kırmızı süper dev Antares’i inceledi. Güneş dışındaki bir yıldızın atmosferinde bulunan maddenin hızı ilk kez ölçüldü ve Antares’in genişleyen dev atmosferindeki beklenmedik çalkantılar gözler önüne serildi.

Araştırmanın başındaki isim Keiichi Ohnaka, “Antares gibi yıldızların yaşamlarının son aşamasında hızlı bir şekilde nasıl kütle kaybettikleri yarım yüzyıldan fazla bir süredir çözülememiş bir problem. VLT, Antares’in genişlemiş atmosferindeki gazların hareketini doğrudan ölçebilecek tek tesis. Gözlemlerimiz, problemin çözümünde kritik bir adım. Bir sonraki aşama ise bu çalkantı hareketine neden olan şeyi tespit etmek olacak” açıklamasını yaptı.

VLTI reconstructed view of the surface of Antares
En yeni ve ayrıntılı Antares görüntüsü (ESO)

Ohnaka ve ekibi, elde ettikleri yeni sonuçları kullanarak ilk kez Güneş haricindeki bir yıldızın atmosferinin iki boyutlu hız haritasını oluşturdu. Tüm Antares yüzeyi boyunca atmosferdeki gazın göreli hızlarına dair bir harita elde edildi. Yıldızın çok uzağında, çalkantılı ve düşük yoğunluklu gaz da tespit edildi. Bu oluşumun sebebi ise bir gizem.

“Gelecekte bu gözlem tekniği farklı türden yıldızların yüzey ve atmosferlerini ayrıntılı bir şekilde incelemek için uygulanabilir. Bu şimdiye kadar sadece Güneş’le sınırlı kalmıştı” diyor Ohnaka: “Çalışmamız yıldız astrofiziğine yeni bir boyut katarak yıldızları gözlemek için tamamen yeni bir pencere açtı.”

ANTARES HAKKINDA

Antares, gökbilimciler için tipik bir kırmızı süper dev. Ölmekte olan bu dev yıldızlar Güneş’in 9 ila 40 katı bir kütle ile oluşur. Bir yıldız kırmızı süper dev haline geldiğinde atmosferi dışarıya doğru genişleyerek daha büyük ve parlak olur, ancak yoğunluğu düşer. Antares şu anda Güneş’in 12 katı bir kütleye ve 700 katı büyük bir çapa sahip. Yaşamına Güneş’in 15 katı kadar bir kütle ile başladığı düşünülüyor ve ömrü boyunca 3 Güneş kütlesinde maddeyi yakıt olarak kullandığı hesaplanıyor.

Aşağıda son Antares araştırmasıyla elde edilen veriler ışığında hazırlanan 3 boyutlu animasyon yer alıyor:

 

(Bilimpro.com haber içerikleri kaynak gösterilmeden ve yazarın adı belirtilmeden alıntı yapılamaz, kanuna aykırı ve izinsiz kopyalanamaz, başka yerde yayınlanamaz)

Güneş ve diğer yıldızlar ne kadar büyük? (Video)

Bilinen en büyük yıldızlardan VY Canis Majoris’in içine en az 2 milyar tane Güneş sığabilir.

Eğer üzerinde yaşadığımız gezegenin büyük bir yer olduğunu sanıyorsanız tekrar düşünün.

Avrupa Güney Gözlemevi (ESO) tarafından 8 Şubat’ta yayınlanan yukarıdaki video, yıldızların zihinleri zorlayan büyüklüklerine ilişkin çarpıcı bir karşılaştırma sunuyor. Dünya’nın evrendeki gök cisimlerine göre aslında ne kadar küçük olduğunu bize hatırlatıyor. Videodaki sıralamayı esas alarak şu bilgileri verebiliriz.

Jüpiter: Güneş sistemimizdeki bir gaz devi olan bu gezegen 1300 tane Dünya’yı içine alabilecek hacme sahip.

Teide 1: Keşfedilen ilk kahverengi cüce yıldız. 400 ışık yılı uzaklıkta yer alıyor. Jüpiter’den biraz büyük. (1 ışık yılı = Yaklaşık 10 trilyon kilometre)

Proxima Centauri: Güneş’ten sonra bize en yakın yıldız. 4,25 ışık yılı uzaklıkta. Jüpiter’den 1,5 kat büyük.

Güneş: Yeryüzünün ısı ve ışık kaynağı yıldızımız. Öyle büyük ki, içine 1 milyon 300 bin tane Dünya sığdırabiliriz. Çapı yerküreden 109 kat fazla. Ama sıkı durun, ondan çok daha büyükleri geliyor;

Sirius A: Gökyüzünde görebildiğimiz en parlak yıldız. 8,6 ışık yılı uzaklıkta. Güneş’ten yaklaşık iki kat büyük ve ondan 25 kat daha parlak.

Pollux: 34 ışık yılı uzaklığı ile bize en yakın dev turuncu yıldız. Güneş’ten en az 8 kat büyük.

Arcturus: Yaklaşık 37 ışık yılı uzaklıkta. Güneş’ten 110 kat parlak ve 26 kat daha büyük.

Rigel: Gökyüzündeki en parlak yedinci yıldız olan bu dev, Dünya’dan 863 ışık yılı uzakta. Güneş’ten en az 120 bin kat parlak ve 78 kat daha büyük.

Deneb: Dünya’dan 3 bin 230 ışık yılı uzaklıktaki bu yıldız, Güneş’ten 196 bin kat parlak ve en az 200 kat daha büyük.

Pistol: Samanyolu galaksisinin en parlak mavi – devlerinden birisi olan yıldız, yaklaşık 26 bin ışık yılı uzaklıkta. Güneş’ten 10 milyon kat daha fazla ışık yayıyor. Güneş ve Dünya’nın arasını dolduracak kadar büyük.

Antares: Yaklaşık 550 ışık yılı uzaklıkta yer alan kırmızı – dev yıldız, Güneş’ten 700 kat büyük ve 10 bin kat fazla ışık yayıyor.

Betelgeuse: Bir süpernova (yıldız patlaması)’nın eşiğinde olan yıldız, Güneş’in 1000 katı kadar inanılmaz bir büyüklüğe ve 13 bin kat daha fazla parıltıya sahip. En az 600 ışık yılı uzaklıkta.

VY Canis Majoris: Dünya’dan yaklaşık 3 bin 900 ışık yılı uzaklıkta bulunuyor. Güneş’ten tam 1420 kat daha büyük. İçine 2 milyar tane Güneş, 7 desilyon tane Dünya sığabilir. Eğer saatte 980 kilometre hızla giden bir uzay mekiği, VY Canis Majoris’in etrafında bir tur atmak isteseydi bu tur yaklaşık 1100 yıl sürerdi.

Aşağıdaki klipte de geçtiğimiz yıl hazırlanan daha kapsamlı bir karşılaştırma yer alıyor. İyi seyirler.

(Bilimpro.com haber içerikleri kaynak gösterilmeden ve yazarın adı belirtilmeden alıntı yapılamaz, kanuna aykırı ve izinsiz kopyalanamaz, başka yerde yayınlanamaz)