Galaksiden ‘kovulan’ karadelik keşfedildi

Hubble Teleskobu, bir milyar Güneş kütlesinde ‘istenmeyen’ süper kütleli karadelik gözlemledi.

Hubble Uzay Teleskobu, 100 milyon süpernova (yıldız patlaması)’na eş değer bir güçle kendi galaksisinin merkezinden uzaklaştırılan bir süper kütleli karadelik tespit etti. Bu dev gök cismi, Güneş’ten en az bir milyar kat fazla kütleye sahip.

Amerikan Ulusal Havacılık ve Uzay Dairesi (NASA)’dan yapılan açıklamaya göre, Hubble Teleskobu, Dünya’dan 8 milyar ışık yılı uzaklıkta yer alan bir galakside kuasar (optik ve mor ötesi ışınım yayan yıldızımsı ışık kaynağı) gözlemledi. ‘3C 186’ adlı bu ışık kaynağını çok büyük bir karadeliğin oluşturduğu belirlendi. (1 ışık yılı = yaklaşık 10 trilyon kilometre)

Keşfi ilginç ve benzersiz kılan durum ise şu: Bu büyüklükteki karadelikler genellikle galaksilerin merkezlerinde yer alır. Ancak söz konusu süper kütleli karadelik, galaksinin çekirdeğinden 35 bin ışık yılı uzaklıkta bulunuyor ve galaksinin dışına doğru hızla yolculuğuna devam ediyor.

blackhole
Galaksinin merkezinden uzaklaşan en parlak gök cismi ‘3C 186’ (Hubble/NASA)

Bunun sebebinin ne olabileceğini araştıran NASA uzmanları şu sonuca ulaştı: Hubble Uzay Teleskobu aslında iki galaksinin birleşme sürecini görüntülemişti. Merkezlerindeki karadeliklerin birbirlerine yaklaşmasının ardından açığan çıkan 100 milyon süpernova gücündeki inanılmaz yerçekimi dalgası sebebiyle karadeliklerden birisi galaksi dışına doğru ‘kovuldu.’

İşte bir milyar Güneş kütlesindeki bu devasa ve ‘istenmeyen’ karadelik, saatte 7,5 milyon kilometre hızla galaksinin dışına doğru seyahat ediyor. Öyle bir sürat ki, Dünya’dan Ay’a 3 dakikada gidebilmeniz anlamına geliyor. Ancak Hubble’ın görüntülediği bu uzak galaksi o kadar büyük ki, dev karadeliğin galaksiden tamamen çıkması 20 milyon yıl sürecek. NASA uzmanları, böyle bir karadeliğe çok az rastlanıldığını vurguluyor.

KARADELİK NEDİR?

‘Kozmik canavarlar’ olarak da nitelendirilen karadelikler, çekim alanı her türlü maddesel oluşumun ve hatta ışığın dahi kaçmasına izin vermeyecek derecede güçlü olan, kütlesi büyük gök cisimleri olarak biliniyor. Karadeliklerin ‘tekillik’ özellikleri sebebiyle üç boyutlu olmadıkları, sıfır hacimli oldukları iddia ediliyor. Sahip oldukları ‘yokluğun’ içinde zamanın yavaş aktığı veya hiç akmadığı tahmin ediliyor.

Astronomide hala en büyük soru işaretlerinden birisi olan karadelikler, gizemli varlıkları nedeniyle fizikçilerden gökbilimcilere kadar birçok uzmanın merak ettiği ve üzerinde çalıştığı alanlardan birisi. Süper kütleli karadelikler, Güneş’ten milyarlarca kat büyük kütlelere ulaşabiliyor.


(Bilimpro.com haber içerikleri kaynak gösterilmeden ve yazarın adı belirtilmeden alıntı yapılamaz, kanuna aykırı ve izinsiz kopyalanamaz, başka yerde yayınlanamaz)